Maeztu gazte-gaztetatik bere ikasgai izan du, bere jorana. 16 urtetan, Arabako Mendialdean zehar ibili ohi zen beste garai zahar batzuetako aztarrenak bilatzen, eta halako egun batean, tximeletak sare batez ehizatzen ari zeino, López de Guereñu arabar argazkilari handiarekin buru egin zuen, berehala elkarren arteko hizketa hasi zen eta bizialdi osoa iraungo zuen harreman modu bat.

Beste lagun garrantzitsu batekin ere berdin gertatu zitzaion: Micaela Portilla, historialari handia, hain zuzen. Azokan eta bere osaba-izaben saltokian zegoen eta hara agertu zen emakume hari uraza bat saldu zion, eta urte batzuen buruan adiskide eta elkarlangileak izan ziren.

Rufinok, lanbidez eta ogibidez ingeniari teknikoa izanagatik ere, bizitza, hein baten, ikaskuntzari eta ikerkuntzari eman dio, Maeztu herriaren historia gehien bat aztertu duen ikerlaria dugu. Hamar bat liburu idatzita dago eta herri honen iraganaldiaz gehien dakien laguna dela esan daiteke.

Honatx harek idatzitako liburu batzuk, Gasteizko Santxo Jakituna Fundazioan eta Maeztuko Udal liburutegian aurki ditzakezunak:

• Maestu, los Cerain y sus ferrerías.
• Las familias alavesas de ayer (Egresiae Maestu).
• La fábrica de asfaltos naturales de Maestu-Leorza.
• Sobre nuestros viejos concejos rurales.
• Algunas cuestiones relacionadas con Álava en el ámbito vasco.