Maezturen historiaren zati bat gaur egun ere hainbat eraikinetan nabaritzen da, hala nola Zortzi Ahoko Iturrian, harlanduzko etxandietan eta eliza nagusian bere papamoska barregarriarekin.
Herriko plazan, iturri oktogonal zoragarriak herrira ura ekartzea gogorarazten digu (1860), eta aurrean, jauregi barroko handia, Zerainen etxea izan zena. XVI. mendeaz gero Maeztuko leinurik garrantzitsuena eta inguruko burdinolen jabeak ziren Zerain askazikoak; armarri handian haritza eta arkumea daduzkate.
Zerainekin batera, Maeztu, Abreu, Musitu eta Arana sendiak izan ziren hiribilduko beste askazi handiak, gaur egun oraindik Gurutze Deunaren elizan nabari den kutsu dotore hori agertzen dutenak. Tenpluko gangetan Gaunatarren armarria ageri da; Maeztuko jaunak, XIV. mendean Gaztelako erregeari emandako zerbitzuengatik.
Maeztuko elizako erlojuak papamoska bat daduka, batuta eskuan dadukan panpina, eta kanpaien erritmoari jarraitzen zaio. Jatorria misterio bat da, 1860. urtean herrian izan zen erretore ospetsu batekin zerikusia izan dezakeena. Jose Saez de Ugarte jauna, Isabel Katolikoaren Ordenako Zalduna, Toledon edo Burgosen inspiratu ahal izan zen, bertako katedralek antzeko papamoskak baitadutzate.
Papamoska hau Urizaharra Pagoetako santugile ospetsuetako lehengusu batek fabrikatu zuen ziur aski. Beraren lantokirean Euskal Herriko erretaulak eta elizak apaindu zituzten lan ederrak atera ziren.
