Urrundik ikusten da, han harkaitz eskerga baten gainean, aurriak baino ez bada ere: Marútegiko gaztelua da.
Igoera ibilaldiño llabur bezain pollita da, patarra goiti. Armokak 870 metro du itsas-mailatik. Ikuspegiak bidearen nekea arintzen du; Erdi Aroko bizitza nolakoa zen ulertzearren gogoeta eragiten du, orduko babes-lekuen garrantzia, Araia aldeko guneetan batez ere, zeren, garai batean Gaztelaren eta Nafarroaren mugan borroka-toki gotorra baitzen, beti ere itsasorako bidean eta Europa alderako errepidean egoitearen ondorio.
Gainaldean, haitz baten barrenean, babes-egitura izan ziren batzuk dagoz oraindik, eta nabarmen omenaldi-dorrea zeritzona. Duela ez aspaldi egindako azterketa batzuen hariaz, XIII. mendearen hasieran eraiki zela esan daiteke.
