OROIMENEZ GIDATURIK GOZARTZEKO BIDE BAT
Berde, musker, berardin, orlegi. Aiara Haranean, dena berdea da. Paisaia berde honetan larreak eta han-hor-hemen basetxeak, sakabanaturik edo baserri eginik, eta sakonean haitza, ortzia ebakitzen duen sorbatz zorrotzeko “aia”, hegiz hegi luzatzen den lerro gailurtua, Gorobel. Bada, honako eskualde naturaz beteriko honetan, Amurrio, itxuraz landa-herri, eta honela ere hainbat lantegi, antzinako ola, egungo fabrika, industriaren altxor tiki ugari, hainbat sendiren elika-bide izan, dena.
Erdigunea hiritua, aldamenetan olaldeak izan zitezkeen industrialdeak, eta inguru zabalean hainbat herrixka edo basoko herri, baserri. Hori guztiori eta bertako lagunak, lehengoarekin oraingoa elkargoan osatzen dutenak, bizimodu lasaia baina lanaren erritmoa moteltzen ez duena, beti bizi. Handixkoa eta behar diren zerbitzu guztiak eskumenean. Amurriok gehien eskatzen denari ere emaiten daki, inora bagerik.
Gasteiztik urruntto, Bizkaiarekin mugan, eta, beraz, Bilbotik hurtxeago, Athletic-etik hurbiltxeago, beharra batetik nahia bestetik. Bada amurrioarrik Gasteizen hiruzpalau aldiz baino egon ez denik.
Amurrio-ren oroitzapenak
Aztarna Elkarte Etnografikoak ondare historikoaren ikertzea eta sustatzea du helburu eta ardura, Amurrio eta Aiaraldeko ohiturak, bizierak, eta gertaerak haintzat harturik.
Hainbat aldizkari eta liburu argitaratu izaitea haren lan burutua izan da, historiako beredin gaiez eta bestez, lau mila baino argazki gehiago buldurik, ahanzturatik jasorik, egun digitalizaturik, eta milaka gauzaki etnografiko baturik dago, dena museo-leku bikain batean ikusgai dadukana, beti ere eskualdeko herritarren laguntzagatik, herriaren oroitzapenak herriarengandik hartuak baitira. Erakusketa zabal honen barruan, Euskal Herri-Zeramikaren Bilduma, Euskal Herri guztiko onenetakotzat hartua dena.
Gure historiaren sustatzeko eta berreskuratzeko lan honen sorburuan, Felix Murga apaiza zegoen, bere bizialdian Amurrio-Aiaraldeko etnografo eta arkeologo lanetara guztiz emana izan baitzen. Aztarna haren legatua kudeatzeko ardura hartu duena da, Arabako eskualde honen iragana, garapena eta bilakaera aztertu eta ezagutzera eman nahi du eta.
www.aztarna.es
Udaberrian iristen da gure landetara Mozanbiketik. Pertsiako golkoa zeharkatzen du, eta Turkiara eta Bosforoa zeharkatu ondorean, Europako landa zabaletan geratzen da. Azken aleak penintsulako iparraldera iristen dira.
Itzulera bitxia da, Mediterraneoa zeharkatzen baitu, negua Afrikan emaiteko.
Tamaina txikia izan arren, harrapakinak arantzetan eta elorrietan ehizatu eta jostea du ezagugarri.
Europako okilik handiena da. Azken bi hamarraldietan, populazioa ugaltzen ari da, iberiar penintsularen iparraldean.
Bere arraldian emaiten duen garrasi gogorra du ezagugarri. Eta ordura arte, neguan, udaberrian haziko den habian lo egiten du.
Biak beltzak dira, baina arrak garezur-zerrenda gorri luzeena du (irudion bezala).
Arabako herrietako memoriak zurekin eraman nahi badituzu, baita konexiorik gabe ere, katalogoak PDF formatuan deskargatu eta edozein lekutan eta nahi duzun unean irakurri ahal izango dituzu.
OROIMENEZ GIDATURIK GOZARTZEKO BIDE BAT
Gure herrien lehen-geroa protagonisten bitartez, bertan bizi eta lan egindakoek euren oroitzapenak utzi dizkigute, eta lehen haretatik gerorantz goaz.