Udalerrian lau jauregi, jauretxe edo dorretxe ikusgarri dagoz: Mariaka dorrea, Artomañakoa, Jauregia deritzona eta Larrakoko jauregia. Eraikin hauek Amurrioren garrantzia nolakoa zen jakinarazten digute, Aiaraldean batik bat, beste garai bateko gizartean eta politika arloan; eta hor Mariakako dorrea nabarmen, XIII. mendean eraikitakoa.
Kondairak dioenez, Mariakako Fabian, lugin edo baserritar hutsa, mairuen aurka, adorez eta kemenez, hainbat gatazkatan, borrokatan, gudutan irabazle eta garaitzaile gertatu izan zen. Artomañako dorrea ere Arabako historian leku estrategikoan zegoen. Jauregia Baranbion dago, Ugarte, Lekanda eta Arriaga leinu ospetsuena izan zen, garaian garaiko. Larrakokoa Lezaman dago, XVII. mendekoa da, Ugarte kapitainak eraikia, eta aldi haretako etxandi haien ahalgoaren isla da.
Argzkia, Aztarna Elkartea
