Agurainek ikuspegi asko du. Historia luzea duelako, ikusgarri horietako bat hiri zaharreko hiru karriketako harria da: Kale Nagusia, armarri eta mazmarro eta balkoi ederrak daduzkaten etxeez osatua; Zapatari kalea, izenak berak dioenez zapari, oskigile, zirol zirenen lantokia izan zena, antzinan; Harategi kalea, etxabe gutiz gehienetan hain beharrezkoa zen harakintzan lan egiten zutenen bizitokia baitzen.

Herria, gainera, gaur egun industria-herri da. Hasieran errotak zegozen, eiherak, eta handik, 1848an Araban irin-langintza eraiki zen, lehenbiziz; gero, lantegi handiak heldu ziren eta XX. mendean herrialdeko lehen siderometalurgia kokatu zen, lehengo larrain-soroetan.

Izadia ere ikuspegian, egon ere, eskualde hau ingurugiro ederraz babestua dago, Entzia mendilerroaren azpian. Eskualdeko bideak eta zidorrak ibiltea baino ez da hainbat oroitarri megalitiko, triku-harri edo hegazti migratzaileen aterpe den zingira bat ikusteko. Done Jakue Bidea ere hemendik doa.

Hiribildu hau, dagoen lekuan dagoelako, hots, bide askotako “gurutze” batean, historian oso gune berezi edo bere-berea izan da, izaera bera ere markatua: erromatarren garaietan Bordele eta Astorga bitarteko harbide edo galtzadak zeharkatzen zuen; aipatu berri dugun Done Jakue Bideak ere bai; arrain-ardoaren bideak, Araba eta itsasoa lotzen zuenak hemen zehar egiten zuen joan-etorria; gaur egun N-1 errepide garrantzi handikoa, Frantziarakoa eta Frantziatikoa alegia, hemendik iragaiten da, eta, ondorioz, logistika-gune