Duela 600 urte baino gehiago, behiek, zaldiek eta ardiek, urtean behin, urriko lehen asteartean, hiria hartzen dute; hor agertzen da bere izaera: nekazaria eta abeltzaina. Aguraingo zeia euskal abeltzaintzan erreferente da.
Gaztelako errege Enrike III.ak Pedro Lopez de Ayala kantzilerrari, Salvatierrako konde zenari, urteroko azoka egiteko eskubide eman zion. Gure garaiotan ere ospe handiko bilgunea da, eta ospetsuak hemen egin ohi diren gazta-lehiaketak, eskuz egindako tresnen salketa, eta nekazari munduko gauzen erakusketa.
Azoka “olbe”-etan biltzen da, antzinako arkupeetan hala egia, zurezko etxeen azpietan. Ohiturak dirau eta asteartero hortxe azoka egin ohi da, San Juan enparatzan. Hemendixe, hain zuzen, eliza aurretik karrikak luzatzen dira, eta hor “urdai gutxiko” auzoa, noizbait juduen auzoa izan zena.
1913ko urria. E.Guinea. Gasteizko Udal Artxiboa
