Haranean jaulkitzen dutenez, XI. mendean, ekaitz gogor baten erdian, Villanañeko artzain batek neskatila bat ikusi zuen ibaiaren ertzean. Andere Mariaren irudia zen, hainbat bizilagunek egiaztatu zutenez. Ordudanik, haran osoan gurtzen dute.
Santutegiaren eraikuntzak gorabehera asko izan ditu. Baseliza batetik aurrera, XIV.ean Rodrigo Varonak eliza handiagoa eraiki zuen, herriaren laguntzarekin. Ondorean, elizak eta komentuak zabalkuntzak eta berrikuntzak izan dituzte. Gaur egungoa XVI. mendearen erdialdekoa da eta XX.ean zaharberritu zuten.
Gaur egun, Angostoko santutegia espiritualtasun-zentroa eta erromeria-lekua da. Angostoko Ama Birjina, erditzeen eta haurren ongilea da, etxerik etxe iragaiten da kapera deritzoten armairu tiki batean.
Santutegiaren ondoan ehunka urteko artea dago. Gaubeako Erret-haraneko Zaldun Gapare jaunek hor batzarrak egin ohi zituzten, gaien eztabaidatzeko eta itunak lortzeko. Aitonseme haiek, infantzoi zeritzenak, titulurik ez zutenak, mairuen aurkako borroketan esku hartu zutenen ondoreangoak ziren. Urteetako pribilegio edo lege berezi hau 1812an deuseztatu zen, Kadizko Konstituzioa delakoa onartu zenez gero.
